ಸಭಾ ಪರ್ವ: ದಿಗ್ವಿಜಯ ಪರ್ವ
೨೬
ಭೀಮಸೇನನ ಪೂರ್ವ ದಿಗ್ವಿಜಯ
ಭೀಮಸೇನನು ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನ ರಾಜರನ್ನು ಗೆದ್ದುದು (೧-೧೦). ಶಿಶುಪಾಲನಿಂದ ಸತ್ಕೃತನಾದುದು (೧೧-೧೬).
02026001 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ|
02026001a ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ವೀರ್ಯವಾನ್|
02026001c ಧರ್ಮರಾಜಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಯಯೌ ಪ್ರಾಚೀಂ ದಿಶಂ ಪ್ರತಿ||
ವೈಶಂಪಾಯನನು ಹೇಳಿದನು: “ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ ಭೀಮಸೇನನು ಧರ್ಮರಾಜನ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನ ಕಡೆ ಹೊರಟನು.
02026002a ಮಹತಾ ಬಲಚಕ್ರೇಣ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾವಮರ್ದಿನಾ|
02026002c ವೃತೋ ಭರತಶಾರ್ದೂಲೋ ದ್ವಿಷಚ್ಛೋಕವಿವರ್ಧನಃ||
ಪರರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಸದೆಬಡಿಯುವ ಮಹಾ ಬಲಚಕ್ರದಿಂದೊಡಗೂಡಿ ಶತ್ರುಗಳ ಶೋಕವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತಾ ಆ ಭರತಶಾರ್ದೂಲನು ಮುಂದುವರೆದನು.
02026003a ಸ ಗತ್ವಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಃ ಪಾಂಚಾಲಾನಾಂ ಪುರಂ ಮಹತ್|
02026003c ಪಾಂಚಾಲಾನ್ವಿವಿಧೋಪಾಯೈಃ ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ||
ಆ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಪಾಂಡವನು ಮೊದಲಿಗೆ ಪಾಂಚಾಲರ ಪುರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ವಿವಿಧ ಉಪಾಯಗಳಿಂದ ಪಾಂಚಾಲರನ್ನು ಒಲಿಸಿದನು.
02026004a ತತಃ ಸ ಗಂಡಕೀಂ ಶೂರೋ ವಿದೇಹಾಂಶ್ಚ ನರರ್ಷಭಃ|
02026004c ವಿಜಿತ್ಯಾಲ್ಪೇನ ಕಾಲೇನ ದಶಾರ್ಣಾನಗಮತ್ಪ್ರಭುಃ||
ನರರ್ಷಭ ಶೂರ ಪ್ರಭುವು ಕಂಡಕೀ ಮತ್ತು ವಿದೇಹರನ್ನು ಜಯಿಸಿ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದಶಾರ್ಣರ ಮೇಲೆ ಎರಗಿದನು.
02026005a ತತ್ರ ದಾಶಾರ್ಣಕೋ ರಾಜಾ ಸುಧರ್ಮಾ ಲೋಮಹರ್ಷಣಂ|
02026005c ಕೃತವಾನ್ಕರ್ಮ ಭೀಮೇನ ಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ನಿರಾಯುಧಂ||
ಅಲ್ಲಿ ದಾಶಾರ್ಣಕ ರಾಜಾ ಸುಧರ್ಮನು ಭೀಮನೊಂದಿಗೆ ನಿರಾಯುಧ, ನವಿರೇಳಿಸುವ ಮಹಾಯುದ್ಧವನ್ನು ನಡೆಯಿಸಿದನು.
02026006a ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮ ಪರಂತಪಃ|
02026006c ಅಧಿಸೇನಾಪತಿಂ ಚಕ್ರೇ ಸುಧರ್ಮಾಣಂ ಮಹಾಬಲಂ||
ಅವನ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿದ ಪರಂತಪ ಭೀಮಸೇನನು ಮಹಾಬಲ ಸುಧರ್ಮನನ್ನು ತನ್ನ ಸೇನಾಪತಿಯನ್ನಾಗಿ ನಿಯುಕ್ತಿಸಿದನು.
02026007a ತತಃ ಪ್ರಾಚೀಂ ದಿಶಂ ಭೀಮೋ ಯಯೌ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ|
02026007c ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಕಂಪಯನ್ನಿವ ಮೇದಿನೀಂ||
ರಾಜನ್! ಅನಂತರ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಿ ಭೀಮನು ತನ್ನ ಮಹಾಸೈನ್ಯದಿಂದ ಮೇದಿನಿಯನ್ನು ನಡುಗಿಸುತ್ತಾ ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಟನು.
02026008a ಸೋಽಶ್ವಮೇಧೇಶ್ವರಂ ರಾಜನ್ರೋಚಮಾನಂ ಸಹಾನುಜಂ|
02026008c ಜಿಗಾಯ ಸಮರೇ ವೀರೋ ಬಲೇನ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ||
ರಾಜನ್! ಆ ಬಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವೀರನು ಅಶ್ವಮೇಧೇಶ್ವರ ರೋಚಮಾನನನ್ನು ಅವನ ಅನುಜನೊಂದಿಗೆ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಬಲದೊಂದಿಗೆ ಗೆದ್ದನು.
02026009a ಸ ತಂ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಕೌಂತೇಯೋ ನಾತಿತೀವ್ರೇಣ ಕರ್ಮಣಾ|
02026009c ಪೂರ್ವದೇಶಂ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ವಿಜಿಗ್ಯೇ ಕುರುನಂದನಃ||
ಅಷ್ಟೊಂದು ತೀವ್ರವಾಗಿಲ್ಲದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿಯೇ ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಮಹಾವೀರ ಕುರುನಂದನ ಕೌಂತೇಯನು ಪೂರ್ವದೇಶವನ್ನು ಗೆದ್ದನು.
02026010a ತತೋ ದಕ್ಷಿಣಮಾಗಮ್ಯ ಪುಲಿಂದನಗರಂ ಮಹತ್|
02026010c ಸುಕುಮಾರಂ ವಶೇ ಚಕ್ರೇ ಸುಮಿತ್ರಂ ಚ ನರಾಧಿಪಂ||
ಅನಂತರ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಪುನಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಸೇರಿ ಸುಕುಮಾರ ಮತ್ತು ನರಾಧಿಪ ಸುಮಿತ್ರನನ್ನು ಗೆದ್ದನು.
02026011a ತತಸ್ತು ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಶಾಸನಾದ್ಭರತರ್ಷಭಃ|
02026011c ಶಿಶುಪಾಲಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಮಭ್ಯಯಾಜ್ಜನಮೇಜಯ||
ಜನಮೇಜಯ! ನಂತರ ಧರ್ಮರಾಜನ ಶಾಸನದಂತೆ ಭರತರ್ಷಭನು ಮಹಾವೀರ ಶಿಶುಪಾಲನಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದನು.
02026012a ಚೇದಿರಾಜೋಽಪಿ ತಚ್ಛೃತ್ವಾ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ|
02026012c ಉಪನಿಷ್ಕ್ರಮ್ಯ ನಗರಾತ್ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾತ್ಪರಂತಪಃ||
ಪಾಂಡವನ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ಚೇದಿರಾಜನು ನಗರದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಆ ಪರಂತಪನನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡನು.
02026013a ತೌ ಸಮೇತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಕುರುಚೇದಿವೃಷೌ ತದಾ|
02026013c ಉಭಯೋರಾತ್ಮಕುಲಯೋಃ ಕೌಶಲ್ಯಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತಾಂ||
ಮಹಾರಾಜ! ಕುರು ಮತ್ತು ಚೇದಿ ವೃಷಭರೀರ್ವರು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ತಮ್ಮ ಎರಡೂ ಕುಲಗಳ ಕುಶಲವನ್ನು ಪರಸ್ಪರರರಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದರು.
02026014a ತತೋ ನಿವೇದ್ಯ ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚೇದಿರಾಜೋ ವಿಶಾಂ ಪತೇ|
02026014c ಉವಾಚ ಭೀಮಂ ಪ್ರಹಸನ್ಕಿಮಿದಂ ಕುರುಷೇಽನಘ||
ವಿಶಾಂಪತೇ! ಚೇದಿರಾಜನು ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿ ನಗುತ್ತಾ ಭೀಮನಿಗೆ ಕೇಳಿದನು: “ಅನಘ! ಇದೇನು ನೀನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವೆ?”
02026015a ತಸ್ಯ ಭೀಮಸ್ತದಾಚಖ್ಯೌ ಧರ್ಮರಾಜಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ|
02026015c ಸ ಚ ತತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯೈವ ತಥಾ ಚಕ್ರೇ ನರಾಧಿಪಃ||
ಆಗ ಭೀಮನು ಅವನಿಗೆ ಧರ್ಮರಾಜನ ಬಯಕೆಯ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದನು. ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ನರಾಧಿಪನು ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕುದಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡನು.
02026016a ತತೋ ಭೀಮಸ್ತತ್ರ ರಾಜನ್ನುಷಿತ್ವಾ ತ್ರಿದಶಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ|
02026016c ಸತ್ಕೃತಃ ಶಿಶುಪಾಲೇನ ಯಯೌ ಸಬಲವಾಹನಃ||
ರಾಜನ್! ಭೀಮನು ಅಲ್ಲಿ ಶಿಶುಪಾಲನಿಂದ ಸತ್ಕೃತನಾಗಿ ಸೇನೆ ವಾಹನಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂವತ್ತು ರಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ಕಳೆದನು[1].”
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತೇ ಸಭಾಪರ್ವಣಿ ದಿಗ್ವಿಜಯಪರ್ವಣಿ ಭೀಮದಿಗ್ವಿಜಯೇ ಷಡ್‌ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಭಾಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಿಗ್ವಿಜಯಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಭೀಮದಿಗ್ವಿಜಯ ಎನ್ನುವ ಇಪ್ಪತ್ತಾರನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವು.
[1]ಜರಾಸಂಧನ ಅಳಿಯ ಮತ್ತು ಮಿತ್ರ ಚೇದಿರಾಜ ಶಿಶುಪಾಲನು ಜರಾಸಂಧನನ್ನು ವಧಿಸಿದ ಭೀಮಸೇನನೊಂದಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದುದು ಆಶ್ಚರ್ಯವೇ ಸರಿ!