|| ಓಂ ಓಂ ನಮೋ ನಾರಾಯಣಾಯ|| ಶ್ರೀ ವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ ||
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನ ವೇದವ್ಯಾಸ ವಿರಚಿತ
ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತ
ಆರಣ್ಯಕ ಪರ್ವ: ಅಜಗರ ಪರ್ವ
೧೭೩
ವನವಾಸದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳು ತುಂಬಲು ಭೀಮನು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಗೆ ಯುದ್ಧದ ವಿಷಯವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವುದು (೧-೧೬). ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಗಂಧಮಾದನ ಪರ್ವತದಿಂದ ಇಳಿಯುವುದು (೧೭-೨೩).
03173001 ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ|
03173001a ತಸ್ಮಿನ್ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೇ ರಥಿನಾಂ ಪ್ರಧಾನೇ|
ಪ್ರತ್ಯಾಗತೇ ಭವನಾದ್ವೃತ್ರಹಂತುಃ|
03173001c ಅತಃ ಪರಂ ಕಿಮಕುರ್ವಂತ ಪಾರ್ಥಾಃ|
ಸಮೇತ್ಯ ಶೂರೇಣ ಧನಂಜಯೇನ||
ಜನಮೇಜಯನು ಹೇಳಿದನು: “ಕೃತಾರ್ಥನಾದ ಆ ರಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನನು ವೃತ್ರಹಂತುವಿನ ಭವನದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ ಶೂರ ಧನಂಜಯನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಆ ಪಾರ್ಥರು ಏನು ಮಾಡಿದರು?”
03173002 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ|
03173002a ವನೇಷು ತೇಷ್ವೇವ ತು ತೇ ನರೇಂದ್ರಾಃ|
ಸಹಾರ್ಜುನೇನೇಂದ್ರಸಮೇನ ವೀರಾಃ|
03173002c ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಶೈಲಪ್ರವರೇ ಸುರಮ್ಯೇ|
ಧನೇಶ್ವರಾಕ್ರೀಡಗತಾ ವಿಜಃರುಃ||
ವೈಶಂಪಾಯನನು ಹೇಳಿದನು: “ಅದೇ ವನದಲ್ಲಿ ಆ ನರೇಂದ್ರರು ಇಂದ್ರಸಮಾನನಾದ ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಸುರಮ್ಯವಾದ ಧನೇಶ್ವರನ ಶೈಲಪ್ರವರದಮೇಲೆ ಕ್ರೀಡಾನುಗತರಾಗಿದ್ದರು.
03173003a ವೇಶ್ಮಾನಿ ತಾನ್ಯಪ್ರತಿಮಾನಿ ಪಶ್ಯನ್|
ಕ್ರೀಡಾಶ್ಚ ನಾನಾದ್ರುಮಸಮ್ನಿಕರ್ಷಾಃ|
03173003c ಚಚಾರ ಧನ್ವೀ ಬಹುಧಾ ನರೇಂದ್ರಃ|
ಸೋಽಸ್ತ್ರೇಷು ಯತ್ತಃ ಸತತಂ ಕಿರೀಟೀ||
ಆ ಅಪ್ರತಿಮ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಾನಾ ದ್ರುಮಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನೋಡಿ ಸತತವೂ ತನ್ನ ಅಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಮಗ್ನನಾದ, ಆ ಕಿರೀಟಿ ಧನ್ವಿ ನರೇಂದ್ರನು ತುಂಬಾ ತಿರುಗಾಡಿದನು.
03173004a ಅವಾಪ್ಯ ವಾಸಂ ನರದೇವಪುತ್ರಾಃ|
ಪ್ರಸಾದಜಂ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ|
03173004c ನ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ತೇ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ರಾಜಂ|
ಶಿವಶ್ಚ ಕಾಲಃ ಸ ಬಭೂವ ತೇಷಾಂ||
ರಾಜನ್! ರಾಜ ವೈಶ್ರವಣನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ವಾಸಸ್ಥಳವನ್ನು ಪಡೆದ ಆ ನರದೇವಪುತ್ರರು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಬಯಸುವ ಸುಖವನ್ನು ಬಯಸದೇ ಅವರು ಕಳೆದ ಸಮಯವು ಶುಭವಾಗಿತ್ತು.
03173005a ಸಮೇತ್ಯ ಪಾರ್ಥೇನ ಯಥೈಕರಾತ್ರಂ|
ಊಷುಃ ಸಮಾಸ್ತತ್ರ ತದಾ ಚತಸ್ರಃ|
03173005c ಪೂರ್ವಾಶ್ಚ ಷಟ್ತಾ ದಶ ಪಾಂಡವಾನಾಂ|
ಶಿವಾ ಬಭೂವುರ್ವಸತಾಂ ವನೇಷು||
ಪಾರ್ಥನನ್ನು ಸೇರಿದ ಅವರು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವರ್ಷಗಳು ಒಂದೇ ರಾತ್ರಿಯಂತೆ ಕಳೆದುಹೋಯಿತು. ಹಿಂದಿನ ಆರು ವರ್ಷಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿ ಪಾಂಡವರು ಮಂಗಳಕರ ವನಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳು ವಾಸಿಸಿದರು.
03173006a ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಯುಸುತಸ್ತರಸ್ವೀ|
ಜಿಷ್ಣುಶ್ಚ ರಾಜಾನಮುಪೋಪವಿಶ್ಯ|
03173006c ಯಮೌ ಚ ವೀರೌ ಸುರರಾಜಕಲ್ಪಾವ್|
ಏಕಾಂತಮಾಸ್ಥಾಯ ಹಿತಂ ಪ್ರಿಯಂ ಚ||
ಜಿಷ್ಣು, ಸುರರಾಜನಂತಿದ್ದ ವೀರ ಯಮಳರು ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ ರಾಜನೊಂದಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡ ನಂತರ ತರಸ್ವೀ ವಾಯುಸುತನು ಹಿತವೂ ಪ್ರಿಯವೂ ಆದ ಈ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡಿದನು:
03173007a ತವ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಕುರುರಾಜ ಸತ್ಯಾಂ|
ಚಿಕೀರ್ಷಮಾಣಾಸ್ತ್ವದನು ಪ್ರಿಯಂ ಚ|
03173007c ತತೋಽನುಗಚ್ಚಾಮ ವನಾನ್ಯಪಾಸ್ಯ|
ಸುಯೋಧನಂ ಸಾನುಚರಂ ನಿಹಂತುಂ||
“ಕುರುರಾಜ! ನಿನ್ನ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಸತ್ಯವಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿನಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದುದನ್ನು ಮಾಡಲು ವನಕ್ಕೂ ನಿನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಬಂದೆವು ಮತ್ತು ಸುಯೋಧನನ್ನು ಅವನ ಅನುಚರರೊಂದಿಗೆ ಸಂಹರಿಸಲಿಲ್ಲ.
03173008a ಏಕಾದಶಂ ವರ್ಷಮಿದಂ ವಸಾಮಃ
ಸುಯೋಧನೇನಾತ್ತಸುಖಾಃ ಸುಖಾರ್ಹಾಃ|
03173008c ತಂ ವಂಚಯಿತ್ವಾಧಮಬುದ್ಧಿಶೀಲಂ|
ಅಜ್ಞಾತವಾಸಂ ಸುಖಮಾಪ್ನುಯಾಮಃ||
ಇದು ನಮ್ಮ ವನವಾಸದ ಹನ್ನೊಂದನೆಯ ವರ್ಷ! ಸುಯೋಧನನು ನಮ್ಮದಾಗಿದ್ದ ಉತ್ತಮ ಸುಖವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕೀಳು ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಡತೆಯ ಅವನನ್ನು ವಂಚಿಸಿ ಅಜ್ಞಾತವಾಸವನ್ನು ಸುಖವಾಗಿ ಕಳೆಯೋಣ.
03173009a ತವಾಜ್ಞಯಾ ಪಾರ್ಥಿವ ನಿರ್ವಿಶಮ್ಕಾ|
ವಿಹಾಯ ಮಾನಂ ವಿಚರನ್ವನಾನಿ|
03173009c ಸಮೀಪವಾಸೇನ ವಿಲೋಭಿತಾಸ್ತೇ|
ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ನಾಸ್ಮಾನಪಕೃಷ್ಟದೇಶಾನ್||
ಪಾರ್ಥಿವ! ನಿನ್ನ ಆಜ್ಞೆಯಂತೆ ನಮ್ಮ ಗೌರವವನ್ನು ತೊರೆದು ನಿರ್ವಿಶಂಕರಾಗಿ ವನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಸಮೀಪದಲ್ಲಿಯೇ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ನಾವು ಬೇರೆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋದರೆ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
03173010a ಸಂವತ್ಸರಂ ತಂ ತು ವಿಹೃತ್ಯ ಗೂಢಂ|
ನರಾಧಮಂ ತಂ ಸುಖಮುದ್ಧರೇಮ|
03173010c ನಿರ್ಯಾತ್ಯ ವೈರಂ ಸಫಲಂ ಸಪುಷ್ಪಂ|
ತಸ್ಮೈ ನರೇಂದ್ರಾಧಮಪೂರುಷಾಯ||
ನರೇಂದ್ರ! ಗೂಢವಾಗಿ ವಾಸಿಸಿ ಆ ಒಂದು ವರ್ಷವನ್ನು ಕಳೆದನಂತರ ಆ ನರಾಧಮನನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಬಹುದು. ಆ ಅಧಮ ಪುರುಷನ ವೈರದ ಮರವನ್ನು ಫಲ ಪುಷ್ಪಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೀಳಬಹುದು.
3173011a ಸುಯೋಧನಾಯಾನುಚರೈರ್ವೃತಾಯ|
ತತೋ ಮಹೀಮಾಹರ ಧರ್ಮರಾಜ|
03173011c ಸ್ವರ್ಗೋಪಮಂ ಶೈಲಮಿಮಂ ಚರದ್ಭಿಃ|
ಶಕ್ಯೋ ವಿಹಂತುಂ ನರದೇವ ಶೋಕಃ||
ಧರ್ಮರಾಜ! ಅನುಚರರಿಂದ ಆವೃತನಾದ ಸುಯೋಧನನ ನಂತರ ನೀನು ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಆಳು. ನರದೇವ! ಸ್ವರ್ಗೋಪಮ ಈ ಶೈಲದಲ್ಲಿ ತಿರುಗಾಡಬಹುದು. ಶೋಕವನ್ನು ತೊಲಗಿಸು.
03173012a ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ತೇ ಭಾರತ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾ|
ನಶ್ಯೇತ ಲೋಕೇಷು ಚರಾಚರೇಷು|
03173012c ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಕುರುಪುಂಗವಾನಾಂ|
ಶಕ್ಯಂ ಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ತಮಥ ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ||
ಭಾರತ! ಪುಣ್ಯದ ಸುವಾಸುನೆಯಿಂದೊಡಗೂಡಿದ ನಿನ್ನ ಕೀರ್ತಿಯು ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ, ಚರಾಚರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕುರುಪುಂಗವರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದು ಮಹಾಕಾರ್ಯಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಬಹುದು.
03173013a ಇದಂ ತು ಶಕ್ಯಂ ಸತತಂ ನರೇಂದ್ರ|
ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತ್ವಯಾ ಯಲ್ಲಭಸೇ ಕುಬೇರಾತ್|
03173013c ಕುರುಷ್ವ ಬುದ್ಧಿಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ವಧಾಯ|
ಕೃತಾಗಸಾಂ ಭಾರತ ನಿಗ್ರಹೇ ಚ||
ನರೇಂದ್ರ! ಕುಬೇರನಿಂದ ಈಗ ನೀನು ಪಡೆದುದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸತತವಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಭಾರತ! ದ್ವೇಷಿಗಳನ್ನು ವಧಿಸುವ, ನಿನಗೆ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಮಾಡಿದವರನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಮನಸ್ಸುಮಾಡು.
03173014a ತೇಜಸ್ತವೋಗ್ರಂ ನ ಸಹೇತ ರಾಜನ್|
ಸಮೇತ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾದಪಿ ವಜ್ರಪಾಣಿಃ|
03173014c ನ ಹಿ ವ್ಯಥಾಂ ಜಾತು ಕರಿಷ್ಯತಸ್ತೌ|
ಸಮೇತ್ಯ ದೇವೈರಪಿ ಧರ್ಮರಾಜ||
ಧರ್ಮರಾಜ! ರಾಜನ್! ಸಾಕ್ಷಾದ್ ವಜ್ರಪಾಣಿಯೇ ನಿನ್ನನ್ನು ಭೇಟಿಮಾಡಿದರೆ ನಿನ್ನ ಈ ಉಗ್ರ ತೇಜಸ್ಸನ್ನು ಸಹಿಸಲಾರ. ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಬಂದರೂ ನೀನು ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದೀಯೋ ಅದಕ್ಕೆ ತಡೆಯೊಡ್ಡಲಾರರು.
03173015a ತ್ವದರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಭಿಪ್ರವೃತ್ತೌ|
ಸುಪರ್ಣಕೇತುಶ್ಚ ಶಿನೇಶ್ಚ ನಪ್ತಾ|
03173015c ಯಥೈವ ಕೃಷ್ಣೋಽಪ್ರತಿಮೋ ಬಲೇನ|
ತಥೈವ ರಾಜನ್ಸ ಶಿನಿಪ್ರವೀರಃ||
ಶಿನಿಪ್ರವೀರ ಕೃಷ್ಣನು ಹೇಗೆ ಬಲದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಮಾನರನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲವೋ ಹಾಗೆ ಸುಪರ್ಣಕೇತು ಮತ್ತು ಶಿನಿ ಇವರೀರ್ವರೂ ಎಂದೂ ದುಃಖವನ್ನು ಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ.
03173016a ತವಾರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಭಿಪ್ರವೃತ್ತೌ|
ಯಥೈವ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಹ ಯಾದವೈಸ್ತೈಃ|
03173016c ತಥೈವ ಚಾವಾಂ ನರದೇವವರ್ಯ|
ಯಮೌ ಚ ವೀರೌ ಕೃತಿನೌ ಪ್ರಯೋಗೇ||
03173016e ತ್ವದರ್ಥಯೋಗಪ್ರಭವಪ್ರಧಾನಾಃ|
ಸಮಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮ ಪರಾನ್ಸಮೇತ್ಯ||
ನರದೇವವರ್ಯ! ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಯಾದವರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ಈ ವೀರ ಯಮಳರೂ ಕೂಡ ನಿನ್ನ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಿಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಿನ್ನ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಹೋರಾಡಬೇಕೆಂದಾದರೆ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಹೋರಾಡುತ್ತೇವೆ.”
03173017a ತತಸ್ತದಾಜ್ಞಾಯ ಮತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ|
ತೇಷಾಂ ಸ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುತೋ ವರಿಷ್ಠಃ|
03173017c ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ವೈಶ್ರವಣಾಧಿವಾಸಂ|
ಚಕಾರ ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿದುತ್ತಮೌಜಃ||
ಹೀಗೆ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದ ಮಹಾತ್ಮ, ಧರ್ಮಸುತ, ಹಿರಿಯ, ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿದು, ಉತ್ತಮೌಜಸನು ವೈಶ್ರವಣನ ಪೀಠಕ್ಕೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಮಾಡಿದನು.
03173018a ಆಮಂತ್ರ್ಯ ವೇಶ್ಮಾನಿ ನದೀಃ ಸರಾಂಸಿ|
ಸರ್ವಾಣಿ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಃ|
03173018c ಯಥಾಗತಂ ಮಾರ್ಗಮವೇಕ್ಷಮಾಣಃ|
ಪುನರ್ಗಿರಿಂ ಚೈವ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಃ||
ತಾನು ಬಂದಿರುವ ದಾರಿಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ಪುನಃ ಗಿರಿಯಕಡೆ ನೋಡುತ್ತಾ ಧರ್ಮರಾಜನು ಮನೆಗಳು, ನದಿಗಳು, ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ವ ರಾಕ್ಷಸರಿಗೆ ವಿದಾಯವನ್ನು ಹೇಳಿದನು.
03173019a ಸಮಾಪ್ತಕರ್ಮಾ ಸಹಿತಃ ಸುಹೃದ್ಭಿರ್|
ಜಿತ್ವಾ ಸಪತ್ನಾನ್ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ|
03173019c ಶೈಲೇಂದ್ರ ಭೂಯಸ್ತಪಸೇ ಧೃತಾತ್ಮಾ|
ದ್ರಷ್ಟಾ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಮತಿಂ ಚಕಾರ||
“ಶೈಲೇಂದ್ರ! ಸುಹೃದಯರೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಮುಗಿಸಿ, ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಜಯಿಸಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಹಿಂದೆ ಪಡೆದು ಧೃತಾತ್ಮನಾಗಿ ನಿನ್ನ ಮೇಲೆ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ಬರುತ್ತೇನೆ” ಎಂದು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು.
03173020a ವೃತಃ ಸ ಸರ್ವೈರನುಜೈರ್ದ್ವಿಜೈಶ್ಚ|
ತೇನೈವ ಮಾರ್ಗೇಣ ಪತಿಃ ಕುರೂಣಾಂ|
03173020c ಉವಾಹ ಚೈನಾನ್ಸಗಣಾಂಸ್ತಥೈವ|
ಘಟೋತ್ಕಚಃ ಪರ್ವತನಿರ್ಝರೇಷು||
ಸರ್ವ ಅನುಜರು ಮತ್ತು ದ್ವಿಜರಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಆ ಕುರುಗಳ ನಾಯಕನನ್ನು ಅವನ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿ ಪುನಃ ಘಟೋತ್ಕಚನು ಪರ್ವತ ಕಂದರಗಳಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸಿದನು.
03173021a ತಾನ್ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನ್ಪ್ರೀತಿಮನಾ ಮಹರ್ಷಿಃ|
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಾನನುಶಿಷ್ಯ ಸರ್ವಾನ್|
03173021c ಸ ಲೋಮಶಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಜಗಾಮ|
ದಿವೌಕಸಾಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ ನಿವಾಸಂ||
ಅವರು ಹೊರಡುವಾಗ ಪ್ರೀತಿಮನಸ್ಕ ಮಹರ್ಷಿ ಲೋಮಶನು ತಂದೆಯು ಪುತ್ರರಿಗೆ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಿ ಸಂತೋಷಗೊಂಡು ದಿವೌಕಸರ ಪುಣ್ಯತಮ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದನು.
03173022a ತೇನಾನುಶಿಷ್ಟಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣೇನ ಚೈವ|
ತೀರ್ಥಾನಿ ರಮ್ಯಾಣಿ ತಪೋವನಾನಿ|
03173022c ಮಹಾಂತಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಸರಾಂಸಿ ಪಾರ್ಥಾಃ|
ಸಂಪಶ್ಯಮಾನಾಃ ಪ್ರಯಯುರ್ನರಾಗ್ರ್ಯಾಃ||
ಅವನಿಂದ ಮತ್ತು ಅರ್ಷ್ಟಿಷೇಣನಿಂದ ಉಪದೇಶವನ್ನು ಪಡೆದು ಆ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪಾರ್ಥರು ರಮ್ಯ ತೀರ್ಥಗಳನ್ನೂ, ತಪೋವನಗಳನ್ನೂ, ಮತ್ತು ಅನ್ಯ ಮಹಾ ಸರೋವರಗಳಿಗೂ ಭೀಟಿ ಕೊಡುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು.”
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತೇ ಆರಣ್ಯಕಪರ್ವಣಿ ಅಜಗರಪರ್ವಣಿ ಗಂಧಮಾದನಪ್ರಸ್ಥಾನೇ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯ:|
ಇದು ಮಹಾಭಾರತದ ಆರಣ್ಯಕಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಅಜಗರಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಗಂಧಮಾದನಪ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನೂರಾಎಪ್ಪತ್ಮೂರನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವು.
