ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವ: ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವ
೪೧
ರುಚಿಯನ್ನು ಬಯಸಿ ಸುಂದರ ರೂಪವನ್ನು ತಳೆದು ಬಂದ ಇಂದ್ರನನ್ನು ವಿಪುಲನು ಲಜ್ಜಿತನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ಕಳುಹಿಸಿದುದು (೧-೨೭). ದೇವಶರ್ಮನಿಂದ ವರಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ವಿಪುಲನು ತಪಸ್ಸನ್ನಾಚರಿಸಿದುದು (೨೮-೩೫).
13041001 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ|
13041001a ತತಃ ಕದಾ ಚಿದ್ದೇವೇಂದ್ರೋ ದಿವ್ಯರೂಪವಪುರ್ಧರಃ|
13041001c ಇದಮಂತರಮಿತ್ಯೇವಂ ತತೋಽಭ್ಯಾಗಾದಥಾಶ್ರಮಮ್||
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಅನಂತರ ಒಮ್ಮೆ ಇದೇ ಅವಕಾಶವೆಂದು ದೇವೇಂದ್ರನು ದಿವ್ಯರೂಪದ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದನು.
13041002a ರೂಪಮಪ್ರತಿಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಭನೀಯಂ ಜನಾಧಿಪ|
13041002c ದರ್ಶನೀಯತಮೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ತಮಾಶ್ರಮಮ್||
ಜನಾಧಿಪ! ಅಪ್ರತಿಮ ರೂಪವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರನಾಗಿ ಲೋಭಗೊಳಿಸುತ್ತಾ ಆ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು.
13041003a ಸ ದದರ್ಶ ತಮಾಸೀನಂ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಕಲೇವರಮ್|
13041003c ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಂ ಸ್ತಬ್ಧನಯನಂ ಯಥಾಲೇಖ್ಯಗತಂ ತಥಾ||
13041004a ರುಚಿಂ ಚ ರುಚಿರಾಪಾಂಗೀಂ ಪೀನಶ್ರೋಣಿಪಯೋಧರಾಮ್|
13041004c ಪದ್ಮಪತ್ರವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀಂ ಸಂಪೂರ್ಣೇಂದುನಿಭಾನನಾಮ್||
ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಪಟದಲ್ಲಿರುವ ಚಿತ್ರದಂತೆ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟವಾಗಿದ್ದ ಮತ್ತು ಸ್ತಬ್ಧನಯನವಾಗಿದ್ದ ವಿಪುಲನ ಶರೀರವನ್ನು ನೋಡಿದನು. ಹಾಗೆಯೇ ಸುಂದರಾಂಗೀ, ಪೀನಶ್ರೋಣಿಪಯೋಧರೆ, ಪದ್ಮಪತ್ರವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ, ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಂಥಹ ಮುಖವಿದ್ದ ರುಚಿಯನ್ನೂ ನೋಡಿದನು.
13041005a ಸಾ ತಮಾಲೋಕ್ಯ ಸಹಸಾ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾತುಮಿಯೇಷ ಹ|
13041005c ರೂಪೇಣ ವಿಸ್ಮಿತಾ ಕೋಽಸೀತ್ಯಥ ವಕ್ತುಮಿಹೇಚ್ಚತೀ||
ಒಮ್ಮೆಲೇ ಅವನನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನ ರೂಪದಿಂದ ವಿಸ್ಮಿತಳಾದ ಅವಳು ಮೇಲೆದ್ದು ನಿಂತುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಯಾರೆಂದು ಕೇಳಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದಳು.
13041006a ಉತ್ಥಾತುಕಾಮಾಪಿ ಸತೀ ವ್ಯತಿಷ್ಠದ್ವಿಪುಲೇನ ಸಾ|
13041006c ನಿಗೃಹೀತಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನ ಶಶಾಕ ವಿಚೇಷ್ಟಿತುಮ್||
ಮೇಲೇಳಲು ಬಯಸಿದಂತೆ ಆ ಸತಿಯನ್ನು ವಿಪುಲನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡನು. ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ! ಅವನ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿದ್ದ ಅವಳಿಗೆ ಹಂದಾಡಲೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ.
13041007a ತಾಮಾಬಭಾಷೇ ದೇವೇಂದ್ರಃ ಸಾಮ್ನಾ ಪರಮವಲ್ಗುನಾ|
13041007c ತ್ವದರ್ಥಮಾಗತಂ ವಿದ್ಧಿ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಮಾಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ||
ಆಗ ದೇವೇಂದ್ರನು ಪರಮ ಮಧುರವಾಣಿಯಿಂದ ತಿಳಿಸುತ್ತಾ ಹೇಳಿದನು: “ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ! ನಿನಗಾಗಿ ಬಂದಿರುವ ದೇವೇಂದ್ರನು ನಾನೆಂದು ತಿಳಿ.
13041008a ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಮನಂಗೇನ ತ್ವತ್ಸಂಕಲ್ಪೋದ್ಭವೇನ ವೈ|
13041008c ತತ್ಪರ್ಯಾಪ್ನುಹಿ ಮಾಂ ಸುಭ್ರು ಪುರಾ ಕಾಲೋಽತಿವರ್ತತೇ||
ನಿನ್ನ ಕುರಿತಾದ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿರುವ ಈ ಕಾಮವು ನನ್ನನ್ನು ಪೀಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸುಭ್ರು! ಆದುದರಿಂದಲೇ ನಾನು ನಿನ್ನ ಬಳಿ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ಇನ್ನು ತಡಮಾಡಬೇಡ! ಸಮಯವು ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತಿದೆ.”
13041009a ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಶಕ್ರಂ ಶುಶ್ರಾವ ವಿಪುಲೋ ಮುನಿಃ|
13041009c ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಶರೀರಸ್ಥೋ ದದರ್ಶ ಚ ಸುರಾಧಿಪಮ್||
ಗುರುಪತ್ನಿಯ ಶರೀರದಲ್ಲಿದ್ದ ಮುನಿ ವಿಪುಲನು ಹಾಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಶಕ್ರನನ್ನು ಕೇಳಿದನು ಮತ್ತು ಸುರಾಧಿಪನನ್ನು ನೋಡಿದನು ಕೂಡ.
13041010a ನ ಶಶಾಕ ಚ ಸಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾತುಮನಿಂದಿತಾ|
13041010c ವಕ್ತುಂ ಚ ನಾಶಕದ್ರಾಜನ್ವಿಷ್ಟಬ್ಧಾ ವಿಪುಲೇನ ಸಾ||
ರಾಜನ್! ವಿಪುಲನಿಂದ ವಿಷ್ಟಬ್ಧಳಾಗಿದ್ದ ಆ ಅನಿಂದಿತೆಗೆ ಮೇಲೇಳಲಿಕ್ಕೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಏನನ್ನೂ ಹೇಳಲಿಕ್ಕೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ.
13041011a ಆಕಾರಂ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಸ್ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ಸ ಭೃಗೂದ್ವಹಃ|
13041011c ನಿಜಗ್ರಾಹ ಮಹಾತೇಜಾ ಯೋಗೇನ ಬಲವತ್ಪ್ರಭೋ|
13041011e ಬಬಂಧ ಯೋಗಬಂಧೈಶ್ಚ ತಸ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಃ||
ಪ್ರಭೋ! ಗುರುಪತ್ನಿಯ ಆಕಾರವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಆ ಭೃಗೂದ್ವಹನು ತನ್ನ ಮಹಾತೇಜಸ್ವೀ ಯೋಗಬಲದಿಂದ ಅವಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡನು. ಯೋಗಬಂಧನದಿಂದ ಅವಳ ಸರ್ವ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನೂ ಬಂಧಿಸಿದನು.
13041012a ತಾಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪುನರೇವ ಶಚೀಪತಿಃ|
13041012c ಉವಾಚ ವ್ರೀಡಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತಾಂ ಯೋಗಬಲಮೋಹಿತಾಮ್||
ರಾಜನ್! ಯೋಗಬಲಮೋಹಿತಳಾದ ಅವಳು ನಿರ್ವಿಕಾರಳಾಗಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ನಾಚಿಕೊಂಡ ಶಚೀಪತಿಯು ಪುನಃ ಅವಳಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.
13041013a ಏಹ್ಯೇಹೀತಿ ತತಃ ಸಾ ತಂ ಪ್ರತಿವಕ್ತುಮಿಯೇಷ ಚ|
13041013c ಸ ತಾಂ ವಾಚಂ ಗುರೋಃ ಪತ್ನ್ಯಾ ವಿಪುಲಃ ಪರ್ಯವರ್ತಯತ್||
“ಮೇಲೆದ್ದು ಬೇಗ ಬಾ” ಎಂದು ಅವನು ಹೇಳಲು ರುಚಿಯು ಅವನಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವನ್ನೀಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಳು. ಆದರೆ ಗುರುಪತ್ನಿಯ ಮಾತನ್ನು ವಿಪುಲನು ಬದಲಾಯಿಸಿದನು.
13041014a ಭೋಃ ಕಿಮಾಗಮನೇ ಕೃತ್ಯಮಿತಿ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ನಿಃಸೃತಾ|
13041014c ವಕ್ತ್ರಾಚ್ಚಶಾಂಕಪ್ರತಿಮಾದ್ವಾಣೀ ಸಂಸ್ಕಾರಭೂಷಿತಾ||
ಚಂದ್ರೋಪಮವಾಗಿದ್ದ ಅವಳ ಸುಂದರ ಮುಖದಿಂದ ಸಂಸ್ಕಾರವಿಭೂಷಿತವಾದ “ಭೋ! ನಿನ್ನ ಆಗಮನದ ಕಾರಣವೇನು?” ಎಂಬ ವಾಣಿಯು ಹೊರಬಿದ್ದಿತು.
13041015a ವ್ರೀಡಿತಾ ಸಾ ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ಪರವಶಾ ತದಾ|
13041015c ಪುರಂದರಶ್ಚ ಸಂತ್ರಸ್ತೋ ಬಭೂವ ವಿಮನಾಸ್ತದಾ||
ಪರವಶಳಾಗಿದ್ದ ಅವಳು ಆ ಮಾತನ್ನು ಆಡಿ ಬಹಳವಾಗಿ ನಾಚಿಕೊಂಡಳು. ಪುರಂದರನೂ ಕೂಡ ಸಂತ್ರಸ್ತನಾಗಿ ದುಃಖಿತನಾದನು.
13041016a ಸ ತದ್ವೈಕೃತಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ದೇವರಾಜೋ ವಿಶಾಂ ಪತೇ|
13041016c ಅವೈಕ್ಷತ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತದಾ ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ||
ವಿಶಾಂಪತೇ! ಆ ವೈಕೃತ್ಯವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ದೇವರಾಜ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷನು ತನ್ನ ದಿವ್ಯ ದೃಷ್ಠಿಯಿಂದ ನೋಡಿದನು.
13041017a ದದರ್ಶ ಚ ಮುನಿಂ ತಸ್ಯಾಃ ಶರೀರಾಂತರಗೋಚರಮ್|
13041017c ಪ್ರತಿಬಿಂಬಮಿವಾದರ್ಶೇ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಶರೀರಗಮ್||
ಅವಳ ಶರೀರದ ಒಳಗೆ ಗೋಚರನಾಗಿದ್ದ ಆ ಮುನಿಯನ್ನು ನೋಡಿದನು. ಗುರುಪತ್ನಿಯ ಶರೀರದಲ್ಲಿದ್ದ ಅವನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬದಂತೆ ಕಂಡನು.
13041018a ಸ ತಂ ಘೋರೇಣ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರಂದರಃ|
13041018c ಪ್ರಾವೇಪತ ಸುಸಂತ್ರಸ್ತಃ ಶಾಪಭೀತಸ್ತದಾ ವಿಭೋ||
ವಿಭೋ! ಘೋರ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಯುಕ್ತನಾದ ಅವನನ್ನು ನೋಡಿ ಪುರಂದರನು ಶಾಪಭೀತಿಯಿಂದ ಪೀಡಿತನಾಗಿ ನಡುಗತೊಡಗಿದನು.
13041019a ವಿಮುಚ್ಯ ಗುರುಪತ್ನೀಂ ತು ವಿಪುಲಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ|
13041019c ಸ್ವಂ ಕಲೇವರಮಾವಿಶ್ಯ ಶಕ್ರಂ ಭೀತಮಥಾಬ್ರವೀತ್||
ಸುಮಹಾತಪ ವಿಪುಲನಾದರೋ ಗುರುಪತ್ನಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ತನ್ನ ಶರೀರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಭೀತನಾಗಿದ್ದ ಶಕ್ರನಿಗೆ ಇಂತೆಂದನು:
13041020a ಅಜಿತೇಂದ್ರಿಯ ಪಾಪಾತ್ಮನ್ಕಾಮಾತ್ಮಕ ಪುರಂದರ|
13041020c ನ ಚಿರಂ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ದೇವಾಸ್ತ್ವಾಂ ಮಾನುಷಾಸ್ತಥಾ||
“ಅಜಿತೇಂದ್ರಿಯ! ಪಾಪಾತ್ಮ! ಕಾಮಾತ್ಮಕ ಪುರಂದರ! ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರು ಹೆಚ್ಚುಕಾಲ ನಿನ್ನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
13041021a ಕಿಂ ನು ತದ್ವಿಸ್ಮೃತಂ ಶಕ್ರ ನ ತನ್ಮನಸಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಮ್|
13041021c ಗೌತಮೇನಾಸಿ ಯನ್ಮುಕ್ತೋ ಭಗಾಂಕಪರಿಚಿಹ್ನಿತಃ||
ಶರೀರದಾದ್ಯಂತ ಯೋನಿಗಳಿಂದ ಪರಿಚಿಹ್ನಿತನಾಗಿ ಗೌತಮನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿದುದು ನಿನಗೆ ನೆನಪಿಲ್ಲವೇ? ಅದು ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿಲ್ಲವೇ?
13041022a ಜಾನೇ ತ್ವಾಂ ಬಾಲಿಶಮತಿಮಕೃತಾತ್ಮಾನಮಸ್ಥಿರಮ್|
13041022c ಮಯೇಯಂ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಮೂಢ ಗಚ್ಚ ಪಾಪ ಯಥಾಗತಮ್||
ನೀನು ಬಾಲಿಶಮತಿಯು, ಅಕೃತಾತ್ಮನು ಮತ್ತು ಅಸ್ಥಿರನು ಎಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಮೂಢ! ನಾನು ಇವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಪಾಪಿ! ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದಿದ್ದೀಯೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೊರಟುಹೋಗು!
13041023a ನಾಹಂ ತ್ವಾಮದ್ಯ ಮೂಢಾತ್ಮನ್ದಹೇಯಂ ಹಿ ಸ್ವತೇಜಸಾ|
13041023c ಕೃಪಾಯಮಾಣಸ್ತು ನ ತೇ ದಗ್ಧುಮಿಚ್ಚಾಮಿ ವಾಸವ||
ಮೂಢಾತ್ಮ! ಇಂದು ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ನನ್ನ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ದಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಸವ! ಕೃಪೆಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನಿನ್ನನ್ನು ಭಸ್ಮಮಾಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ.
13041024a ಸ ಚ ಘೋರತಪಾ ಧೀಮಾನ್ಗುರುರ್ಮೇ ಪಾಪಚೇತಸಮ್|
13041024c ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಾಂ ನಿರ್ದಹೇದದ್ಯ ಕ್ರೋಧದೀಪ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ||
ಆದರೆ ನನ್ನ ಧೀಮಾನ್ ಗುರುವು ಘೋರತಪಸ್ವಿಯು. ಪಾಪಚೇತಸನಾದ ನಿನ್ನನ್ನು ನೋಡಿ ಇಂದು ಕ್ರೋಧದಿಂದ ಉರಿಯುವ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ನಿನ್ನನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಬಹುದು.
13041025a ನೈವಂ ತು ಶಕ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪುನರ್ಮಾನ್ಯಾಶ್ಚ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ|
13041025c ಮಾ ಗಮಃ ಸಸುತಾಮಾತ್ಯೋಽತ್ಯಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಬಲಾರ್ದಿತಃ||
ಶಕ್ರ! ಪುನಃ ಇಂತಹ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬಾರದು. ದ್ವಿಜರನ್ನು ನೀನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು. ಬ್ರಹ್ಮಬಲದಿಂದ ಪೀಡಿತನಾಗಿ ಸುತ-ಅಮಾತ್ಯರೊಂದಿಗೆ ನಾಶಹೊಂದಬೇಡ!
13041026a ಅಮರೋಽಸ್ಮೀತಿ ಯದ್ಬುದ್ಧಿಮೇತಾಮಾಸ್ಥಾಯ ವರ್ತಸೇ|
13041026c ಮಾವಮಂಸ್ಥಾ ನ ತಪಸಾಮಸಾಧ್ಯಂ ನಾಮ ಕಿಂ ಚನ||
“ನಾನು ಅಮರನಾಗಿದ್ದೇನೆ” ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ನೀನು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದೀಯೆ. ನಮ್ಮನ್ನು ಅಪಮಾನಿಸಬೇಡ. ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಅಸಾಧ್ಯವಾದುದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ.”
13041027a ತಚ್ಚ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಶಕ್ರೋ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ|
13041027c ಅಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ವ್ರೀಡಿತಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ||
ಮಹಾತ್ಮ ವಿಪುಲನ ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಶಕ್ರನು ನಾಚಿಕೊಂಡು ಏನನ್ನೂ ಮಾತನಾಡದೇ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಅಂತರ್ಧಾನನಾದನು.
13041028a ಮುಹೂರ್ತಯಾತೇ ಶಕ್ರೇ ತು ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾತಪಾಃ|
13041028c ಕೃತ್ವಾ ಯಜ್ಞಂ ಯಥಾಕಾಮಮಾಜಗಾಮ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಮ್||
ಶಕ್ರನು ಹೊರಟು ಹೋದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಮಹಾತಪಸ್ವೀ ದೇವಶರ್ಮನು ಬಯಸಿದ ಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡಿ ತನ್ನ ಅಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದನು.
13041029a ಆಗತೇಽಥ ಗುರೌ ರಾಜನ್ವಿಪುಲಃ ಪ್ರಿಯಕರ್ಮಕೃತ್|
13041029c ರಕ್ಷಿತಾಂ ಗುರವೇ ಭಾರ್ಯಾಂ ನ್ಯವೇದಯದನಿಂದಿತಾಮ್||
ರಾಜನ್! ಗುರುವು ಬರಲು ಪ್ರಿಯಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದ ವಿಪುಲನು ತಾನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ಗುರುವಿನ ಪತ್ನಿ ಅನಿಂದಿತೆಯನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದನು.
13041030a ಅಭಿವಾದ್ಯ ಚ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಸ ಗುರುಂ ಗುರುವತ್ಸಲಃ|
13041030c ವಿಪುಲಃ ಪರ್ಯುಪಾತಿಷ್ಠದ್ಯಥಾಪೂರ್ವಮಶಂಕಿತಃ||
ಗುರುವನ್ನು ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಗುರುವತ್ಸಲ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ವಿಪುಲನು ಹಿಂದಿನಂತೆಯೇ ಯಾವ ಶಂಕೆಯೂ ಇಲ್ಲದೇ ಅವನ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತನಾದನು.
13041031a ವಿಶ್ರಾಂತಾಯ ತತಸ್ತಸ್ಮೈ ಸಹಾಸೀನಾಯ ಭಾರ್ಯಯಾ|
13041031c ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ತದಾ ವಿಪುಲಃ ಶಕ್ರಕರ್ಮ ತತ್||
ವಿಶ್ರಾಂತಿಪಡೆದು ಪತ್ನಿಯೊಂದಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡಿರುವಾಗ ಅವನಿಗೆ ವಿಪುಲನು ಶಕ್ರನು ಮಾಡಿದುದರ ಕುರಿತು ನಿವೇದಿಸಿದನು.
13041032a ತಚ್ಚ್ರುತ್ವಾ ಸ ಮುನಿಸ್ತುಷ್ಟೋ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಪ್ರತಾಪವಾನ್|
13041032c ಬಭೂವ ಶೀಲವೃತ್ತಾಭ್ಯಾಂ ತಪಸಾ ನಿಯಮೇನ ಚ||
ಅದನ್ನು ಕೇಳಿ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ಮುನಿಯು ವಿಪುಲನ ಶೀಲ-ವರ್ತನೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸು-ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟನಾದನು.
13041033a ವಿಪುಲಸ್ಯ ಗುರೌ ವೃತ್ತಿಂ ಭಕ್ತಿಮಾತ್ಮನಿ ಚ ಪ್ರಭುಃ|
13041033c ಧರ್ಮೇ ಚ ಸ್ಥಿರತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಧು ಸಾಧ್ವಿತ್ಯುವಾಚ ಹ||
ಗುರುವೊಂದಿಗೆ ವಿಪುಲನು ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದುದು, ತನ್ನಲ್ಲಿ ಅವನಿಗಿದ್ದ ಭಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅವನ ಸ್ಥಿರತೆ ಇವುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ದೇವಶರ್ಮನು “ಸಾಧು! ಸಾಧು!” ಎಂದು ಹೇಳಿದನು.
13041034a ಪ್ರತಿನಂದ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶಿಷ್ಯಂ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಮ್|
13041034c ವರೇಣ ಚ್ಚಂದಯಾಮಾಸ ಸ ತಸ್ಮಾದ್ಗುರುವತ್ಸಲಃ|
13041034E ಅನುಜ್ಞಾತಶ್ಚ ಗುರುಣಾ ಚಚಾರಾನುತ್ತಮಂ ತಪಃ||
ಆ ಧರ್ಮಪರಾಯಣ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಪ್ರತಿನಂದಿಸಿ ಗುರುವತ್ಸಲ ಧರ್ಮಾತ್ಮನು ವರಗಳಿಂದ ಅವನನ್ನು ಸಂತೋಷಪಡಿಸಿದನು. ಗುರುವಿನಿಂದ ಅನುಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪಡೆದು ವಿಪುಲನು ಅನುತ್ತಮ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಆಚರಿಸತೊಡಗಿದನು.
13041035a ತಥೈವ ದೇವಶರ್ಮಾಪಿ ಸಭಾರ್ಯಃ ಸ ಮಹಾತಪಾಃ|
13041035c ನಿರ್ಭಯೋ ಬಲವೃತ್ರಘ್ನಾಚ್ಚಚಾರ ವಿಜನೇ ವನೇ||
ಹಾಗೆಯೇ ಮಹಾತಪಸ್ವೀ ದೇವಶರ್ಮನೂ ಕೂಡ ಭಾರ್ಯೆಯೊಡನೆ ಬಲವೃತ್ತನಿಂದ ನಿರ್ಭಯನಾಗಿ ವಿಜನ ವನದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದನು.”
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವಣಿ ವಿಪುಲೋಪಾಖ್ಯಾನೇ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಪುಲೋಪಾಖ್ಯಾನ ಎನ್ನುವ ನಲ್ವತ್ತೊಂದನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.
