ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವ: ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವ
೧೩೯
ಕಶ್ಯಪನು ಮೂವತ್ತು ಸಾವಿರ ದಿವ್ಯ ವರ್ಷಗಳು ಭೂಮಿಯಾಗಿದ್ದುದು; ಭೂಮಿಯು ಅವನ ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ಕಾಶ್ಯಪಿ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದುದು (1-8). ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ವರುಣನು ಅಪಹರಿಸಲು ಉತಥ್ಯನು ಜಲವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಕುಡಿದುಬಿಟ್ಟಿದುದು (9-31).
13139001 ವಾಯುರುವಾಚ|
13139001a ಇಮಾಂ ಭೂಮಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದಿತ್ಸುರ್ವೈ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಪುರಾ|
13139001c ಅಂಗೋ ನಾಮ ನೃಪೋ ರಾಜಂಸ್ತತಶ್ಚಿಂತಾಂ ಮಹೀ ಯಯೌ||
ವಾಯುವು ಹೇಳಿದನು: “ರಾಜನ್! ಹಿಂದೆ ಅಂಗನೆಂಬ ಹೆಸರಿನ ನೃಪನು ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣೆಯನ್ನಾಗಿ ಕೊಡಲು ಬಯಸಿದನು. ಆಗ ಭೂಮಿಯು ಚಿಂತಾಕ್ರಾಂತಳಾದಳು.
13139002a ಧಾರಣೀಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರೋ ನೃಪಃ|
13139002c ಕಥಮಿಚ್ಚತಿ ಮಾಂ ದಾತುಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸುತಾಮ್||
“ಸರ್ವಭೂತಗಳನ್ನೂ ಧರಿಸಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮನ ಸುತೆಯಾದ ನನ್ನನ್ನು ಪಡೆದ ಈ ಶ್ರೇಷ್ಠ ನೃಪನು ಹೇಗೆ ತಾನೇ ನನ್ನನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಕೊಡಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ?
13139003a ಸಾಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಮಿತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಮ್|
13139003c ಅಯಂ ಸರಾಷ್ಟ್ರೋ ನೃಪತಿರ್ಮಾ ಭೂದಿತಿ ತತೋಽಗಮತ್||
ಭೂಮಿತ್ವವನ್ನೂ ಇವನನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿ ನಾನು ಬ್ರಹ್ಮಪದಕ್ಕೆ ಹೊರಟುಹೋಗುತ್ತೇನೆ. ಈ ನೃಪತಿಯೂ ಅವನ ರಾಷ್ಟ್ರವೂ ಏಳ್ಗೆಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಅವಳು ಹೊರಟೇ ಹೋದಳು.
13139004a ತತಸ್ತಾಂ ಕಶ್ಯಪೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ರಜಂತೀಂ ಪೃಥಿವೀಂ ತದಾ|
13139004c ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹೀಂ ಸದ್ಯೋ ಮುಕ್ತ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಸಮಾಹಿತಃ||
ಆಗ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಟುಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಕಶ್ಯಪನು ಕೂಡಲೇ ಯೋಗಯುಕ್ತನಾಗಿ ಶರೀರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು.
13139005a ರುದ್ಧಾ ಸಾ ಸರ್ವತೋ ಜಜ್ಞೇ ತೃಣೌಷಧಿಸಮನ್ವಿತಾ|
13139005c ಧರ್ಮೋತ್ತರಾ ನಷ್ಟಭಯಾ ಭೂಮಿರಾಸೀತ್ತತೋ ನೃಪ||
ನೃಪ! ಆಗ ಭೂಮಿಯು ಮೊದಲಿಗಿಂತಲೂ ಸಮೃದ್ಧಶಾಲಿಯಾಯಿತು. ಪೈರುಪಚ್ಚೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತು. ಧರ್ಮವು ವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು. ಭೂಮಿಯು ಭಯರಹಿತವಾಯಿತು.
13139006a ಏವಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ವಿಪುಲವ್ರತಃ|
13139006c ತ್ರಿಂಶತಂ ಕಶ್ಯಪೋ ರಾಜನ್ಭೂಮಿರಾಸೀದತಂದ್ರಿತಃ||
ರಾಜನ್! ಹೀಗೆ ವಿಪುಲವ್ರತ ಕಶ್ಯಪನು ಆಯಾಸರಹಿತನಾಗಿ ಮೂವತ್ತು ಸಾವಿರ ದಿವ್ಯ ವರ್ಷಗಳು ಭೂಮಿಯಾಗಿಯೇ ಇದ್ದನು.
13139007a ಅಥಾಗಮ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಚ ಕಶ್ಯಪಮ್|
13139007c ಪೃಥಿವೀ ಕಾಶ್ಯಪೀ ಜಜ್ಞೇ ಸುತಾ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ||
ಮಹಾರಾಜ! ಆಗ ಕಶ್ಯಪನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಪೃಥ್ವಿಯು ಆ ಮಹಾತ್ಮನ ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ಕಾಶ್ಯಪೀ ಎಂದಾದಳು.
13139008a ಏಷ ರಾಜನ್ನೀದೃಶೋ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಯಪೋಽಭವತ್|
13139008c ಅನ್ಯಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ವಾಪಿ ತ್ವಂ ಕಶ್ಯಪಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಮ್||
ರಾಜನ್! ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕಶ್ಯಪನು ಈ ರೀತಿಯಿದ್ದನು. ಕಶ್ಯಪನಿಗೂ ಶ್ರೇಷ್ಠನಾದ ಅನ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಿಯನು ಯಾರಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ನೀನು ಹೇಳು.”
13139009a ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವ ನೃಪತಿಃ ಪವನಸ್ತ್ವಬ್ರವೀತ್ಪುನಃ|
13139009c ಶೃಣು ರಾಜನ್ನುತಥ್ಯಸ್ಯ ಜಾತಸ್ಯಾಂಗಿರಸೇ ಕುಲೇ||
ನೃಪತಿ ಅರ್ಜುನನು ಸುಮ್ಮನಾಗಿರಲು ಪವನನು ಪುನಃ ಹೇಳಿದನು: “ರಾಜನ್! ಆಂಗೀರಸ ಕುಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಉತಥ್ಯನ ಕುರಿತು ಕೇಳು.
13139010a ಭದ್ರಾ ಸೋಮಸ್ಯ ದುಹಿತಾ ರೂಪೇಣ ಪರಮಾ ಮತಾ|
13139010c ತಸ್ಯಾಸ್ತುಲ್ಯಂ ಪತಿಂ ಸೋಮ ಉತಥ್ಯಂ ಸಮಪಶ್ಯತ||
ಭದ್ರ ಎಂಬ ಸೋಮನ ಮಗಳು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಠಳೆಂದು ಖ್ಯಾತಳಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳಿಗೆ ಸಮನಾದ ಪತಿಯು ಉತಥ್ಯನೆಂದು ಸೋಮನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡನು.
13139011a ಸಾ ಚ ತೀವ್ರಂ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ|
13139011c ಉತಥ್ಯಂ ತು ಮಹಾಭಾಗಂ ತತ್ಕೃತೇಽವರಯತ್ತದಾ[1]||
ಮಹಾಭಾಗೇ ಯಶಸ್ವಿನೀ ಭದ್ರೆಯಾದರೋ ಮಹಾಭಾಗ ಉತಥ್ಯನೇ ತನಗೆ ವರನಾಗಬೇಕೆಂದು ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸನ್ನು ತಪಿಸಿದಳು.
13139012a ತತ ಆಹೂಯ ಸೋತಥ್ಯಂ ದದಾವತ್ರ ಯಶಸ್ವಿನೀಮ್|[2]
13139012c ಭಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಸ ಚ ಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣ||
ಆಗ ಸೋಮನು ಉತಥ್ಯನನ್ನು ಆಮಂತ್ರಿಸಿ ಯಶಸ್ವಿನೀ ಭದ್ರೆಯನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಕೊಟ್ಟನು. ಉತಥ್ಯನು ಅವಳನ್ನು ವಿಧಿವತ್ತಾಗಿ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರ್ಯೆಯನ್ನಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು.
13139013a ತಾಂ ತ್ವಕಾಮಯತ ಶ್ರೀಮಾನ್ವರುಣಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಹ|
13139013c ಸ ಚಾಗಮ್ಯ ವನಪ್ರಸ್ಥಂ ಯಮುನಾಯಾಂ ಜಹಾರ ತಾಮ್||
ಆದರೆ ಶ್ರೀಮಾನ್ ವರುಣನು ಅವಳನ್ನು ಮೊದಲೇ ಕಾಮಿಸಿದ್ದನು. ಅವನು ವನದಲ್ಲಿದ್ದ ಮುನಿಯ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದು ಯಮುನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಭದ್ರೆಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದನು.
13139014a ಜಲೇಶ್ವರಸ್ತು ಹೃತ್ವಾ ತಾಮನಯತ್ ಸ್ವಪುರಂ ಪ್ರತಿ|
13139014c ಪರಮಾದ್ಭುತಸಂಕಾಶಂ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಶತಹ್ರದಮ್[3]||
ಜಲೇಶ್ವರನಾದರೋ ಅವಳನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿಕೊಂಡು ಆರು ಸಾವಿರ ಮಿಂಚುಗಳ ಪ್ರಭೆಯಿಂದ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಪರಮಾದ್ಭುತವಾದ ತನ್ನ ಪುರಿಗೆ ಬಂದನು.
13139015a ನ ಹಿ ರಮ್ಯತರಂ ಕಿಂ ಚಿತ್ತಸ್ಮಾದನ್ಯತ್ಪುರೋತ್ತಮಮ್|
13139015c ಪ್ರಾಸಾದೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ದಿವ್ಯೈಃ ಕಾಮೈಶ್ಚ ಶೋಭಿತಮ್|
13139015e ತತ್ರ ದೇವಸ್ತಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ರೇಮೇ ರಾಜನ್ ಜಲೇಶ್ವರಃ||
ಪ್ರಾಸಾದಗಳಿಂದಲೂ, ಅಪ್ಸರೆಯರಿಂದಲೂ, ದಿವ್ಯ ಕಾಮಗಳಿಂದಲೂ ಶೋಭಿತವಾದ ಆ ಉತ್ತಮ ಪುರಿಗಿಂತಲೂ ರಮ್ಯತರವಾದ ಬೇರೆ ಯಾವ ಪುರಿಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ರಾಜನ್! ಅಲ್ಲಿ ದೇವ ಜಲೇಶ್ವರನು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ರಮಿಸಿದನು.
13139016a ಅಥಾಖ್ಯಾತಮುತಥ್ಯಾಯ ತತಃ ಪತ್ನ್ಯವಮರ್ದನಮ್||
13139017a ತಚ್ಚ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಾತ್ಸರ್ವಮುತಥ್ಯೋ ನಾರದಂ ತದಾ|
13139017c ಪ್ರೋವಾಚ ಗಚ್ಚ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ವರುಣಂ ಪರುಷಂ ವಚಃ|
13139017e ಮದ್ವಾಕ್ಯಾನ್ಮುಂಚ ಮೇ ಭಾರ್ಯಾಂ ಕಸ್ಮಾದ್ವಾ ಹೃತವಾನಸಿ||
ಆಗ ಪತ್ನಿಯು ಭ್ರಷ್ಟಳಾದ ವಿಷಯವನ್ನು ನಾರದನು ಉತಥ್ಯನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು. ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಉತಥ್ಯನು ನಾರದನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು: “ನೀನು ಹೋಗಿ ವರುಣನಿಗೆ ಈ ಕಠೋರ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳು. “ಅವಳನ್ನು ನೀನು ಏಕೆ ಅಪಹರಿಸಿದ್ದೀಯೆ? ನನ್ನ ಈ ಮಾತಿನಂತೆ ನನ್ನ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸು.
13139018a ಲೋಕಪಾಲೋಽಸಿ ಲೋಕಾನಾಂ ನ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿಲೋಪಕಃ|
13139018c ಸೋಮೇನ ದತ್ತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ತ್ವಯಾ ಚಾಪಹೃತಾದ್ಯ ವೈ||
ನೀನು ಲೋಕಗಳ ಲೋಕಪಾಲಕನಾಗಿದ್ದೀಯೆ. ಲೋಕದ ವಿಲೋಪಕನಲ್ಲ. ಸೋಮನು ನೀಡಿದ ನನ್ನ ಭಾರ್ಯೆಯನ್ನು ನೀನು ಇಂದು ಅಪಹರಿಸಿದ್ದೀಯೆ!”
13139019a ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವಚನಾತ್ತಸ್ಯ ನಾರದೇನ ಜಲೇಶ್ವರಃ|
13139019c ಮುಂಚ ಭಾರ್ಯಾಮುತಥ್ಯಸ್ಯೇತ್ಯಥ ತಂ ವರುಣೋಽಬ್ರವೀತ್[4]|
13139019e ಮಮೈಷಾ ಸುಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ನೈನಾಮುತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮುತ್ಸಹೇ||
ಉತಥ್ಯನ ಮಾತನ್ನು ನಾರದನು ಜಲೇಶ್ವರನಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ “ಉತಥ್ಯನ ಭಾರ್ಯೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡು!” ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ಆಗ ವರುಣನು ನಾರದನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು: “ಭದ್ರೆಯು ನನ್ನ ಸುಪ್ರಿಯ ಭಾರ್ಯೆಯು. ನಾನಿವಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ.”
13139020a ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವರುಣೇನಾಥ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಂ ಮುನಿಮ್|
13139020c ಉತಥ್ಯಮಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾತಿಹೃಷ್ಟಮನಾ ಇವ||
ವರುಣನು ಹೀಗೆ ಹೇಳಲು ನಾರದನು ಮುನಿಯ ಬಳಿಸಾರಿ ಖಿನ್ನಮನಸ್ಕನಾಗಿ ಉತಥ್ಯನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು:
13139021a ಗಲೇ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ವರುಣೇನ ಮಹಾಮುನೇ|
13139021c ನ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ ತೇ ಭಾರ್ಯಾಂ ಯತ್ತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ತತ್||
“ಮಹಾಮುನೇ! ವರುಣನು ನನ್ನನ್ನು ಕತ್ತುಹಿಡಿದು ಹೊರಗೆ ನೂಕಿಬಿಟ್ಟನು. ಅವನು ನಿನ್ನ ಭಾರ್ಯೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ನೀನು ಏನು ಮಾಡಬೇಕೋ ಅದನ್ನು ಮಾಡು.”
13139022a ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಾಜ್ವಲದಂಗಿರಾಃ|
13139022c ಅಪಿಬತ್ತೇಜಸಾ ವಾರಿ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಸುಮಹಾತಪಾಃ||
ನಾರದನ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಕೃದ್ಧನಾಗಿ ಭುಗಿಲೆದ್ದ ಮಹಾತಪಸ್ವಿ ಅಂಗಿರನು ತನ್ನ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಜಲವನ್ನು ಸ್ತಬ್ದಗೊಳಿಸಿ ಅದನ್ನು ಕುಡಿಯತೊಡಗಿದನು.
13139023a ಪೀಯಮಾನೇ ಚ ಸರ್ವಸ್ಮಿಂಸ್ತೋಯೇ ವೈ ಸಲಿಲೇಶ್ವರಃ|
13139023c ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ಯಮಾಣೋಽಪಿ ನೈವಾಮುಂಚತ ತಾಂ ತದಾ||
ಅವನು ಸರ್ವ ಜಲವನ್ನೂ ಕುಡಿಯುತ್ತಿರಲು ಸುಹೃದರು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರೂ ಸಲಿಲೇಶ್ವರ ವರುಣನು ಭದ್ರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲಿಲ್ಲ.
13139024a ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋಽಬ್ರವೀದ್ಭೂಮಿಮುತಥ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮಃ|
13139024c ದರ್ಶಯಸ್ವ ಸ್ಥಲಂ ಭದ್ರೇ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಶತಹ್ರದಮ್||
ಆಗ ಕ್ರುದ್ಧನಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮ ಉತಥ್ಯನು ಭೂಮಿಗೆ “ಭದ್ರೇ! ಆರುಸಾವಿರ ಮಿಂಚುಗಳಂತೆ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಡು!” ಎಂದನು.
13139025a ತತಸ್ತದಿರಿಣಂ ಜಾತಂ ಸಮುದ್ರಶ್ಚಾಪಸರ್ಪಿತಃ|
13139025c ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾನ್ನದೀಂ ಚೈವ ಪ್ರೋವಾಚಾಸೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ||
ಸಮುದ್ರವು ಒಣಗಿ ಹೋಗಿ ಆ ಪ್ರದೇಶವೆಲ್ಲವೂ ಊಷರಭುಮಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಯಿತು. ಆ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಹರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ನದಿಗೆ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ಉತಥ್ಯನು ಹೇಳಿದನು:
13139026a ಅದೃಶ್ಯಾ ಗಚ್ಚ ಭೀರು ತ್ವಂ ಸರಸ್ವತಿ ಮರುಂ ಪ್ರತಿ|
13139026c ಅಪುಣ್ಯ ಏಷ ಭವತು ದೇಶಸ್ತ್ಯಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ಶುಭೇ||
“ಸರಸ್ವತಿ! ಭೀರು! ಅದೃಶ್ಯಳಾಗಿ ಮರುಭೂಮಿಯ ಕಡೆ ಹೊರಟು ಹೋಗು. ಶುಭೇ! ನೀನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ಈ ಭೂಮಿಯು ಅಪುಣ್ಯವಾಗಲಿ!”
13139027a ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಚೂರ್ಣಿತೇ ದೇಶೇ ಭದ್ರಾಮಾದಾಯ ವಾರಿಪಃ|
13139027c ಅದದಾಚ್ಚರಣಂ ಗತ್ವಾ ಭಾರ್ಯಾಮಾಂಗಿರಸಾಯ ವೈ||
ಹೀಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶವೆಲ್ಲವೂ ಒಣಗಿ ಹೋದಾಗ ವಾರಿಪ ವರುಣನು ಉತಥ್ಯನ ಭಾರ್ಯೆ ಭದ್ರೆಯನ್ನು ಕರೆತಂದು ಅವನ ಚರಣಗಳಲ್ಲಿರಿಸಿದನು.
13139028a ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತು ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮುತಥ್ಯಃ ಸುಮನಾಭವತ್|
13139028c ಮುಮೋಚ ಚ ಜಗದ್ದುಃಖಾದ್ವರುಣಂ ಚೈವ ಹೈಹಯ||
ಹೈಹಯ! ಆ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಉತಥ್ಯನು ಸುಮನಸ್ಕನಾದನು ಮತ್ತು ಜಗತ್ತನ್ನೂ ವರುಣನನ್ನೂ ದುಃಖದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದನು.
13139029a ತತಃ ಸ ಲಬ್ಧ್ವಾ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವರುಣಂ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್|
13139029c ಉತಥ್ಯಃ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಯತ್ತಚ್ಚೃಣು ನರಾಧಿಪ||
ನರಾಧಿಪ! ಆ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ಧರ್ಮವಿದು ಮಹಾತೇಜಸ್ವೀ ಉತಥ್ಯನು ವರುಣನಿಗೆ ಏನು ಹೇಳಿದನೆಂದು ಕೇಳು.
13139030a ಮಯೈಷಾ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಕ್ರೋಶತಸ್ತೇ ಜಲಾಧಿಪ|
13139030c ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಮುಪಾದಾಯ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯಯೌ||
“ಜಲಾಧಿಪ! ನಾನಿವಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನೀನು ಕೂಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ನನ್ನ ಈ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಇವಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡೆನು.” ಹೀಗೆ ಹೇಳಿ ಅವಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಅವನು ತನ್ನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದನು.
13139031a ಏಷ ರಾಜನ್ನೀದೃಶೋ ವೈ ಉತಥ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಃ|
13139031c ಬ್ರವೀಮ್ಯಹಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಮುತಥ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಮ್||
ರಾಜನ್! ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭ ಉತಥ್ಯನು ಎಂತಹ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿದ್ದನು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾನು ನಿನಗೆ ಹೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಇವನಿಗಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠನಾದ ಕ್ಷತ್ರಿಯನ್ಯಾರಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ಹೇಳು.””
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪವನಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಪವನಾರ್ಜುನಸಂವಾದ ಎನ್ನುವ ನೂರಾಮೂವತ್ತೊಂಭತ್ತನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.
[1] ಉತಥ್ಯಾರ್ಥೇ ತು ಚಾರ್ವಂಗೀ ಪರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಿತಾ| (ಗೀತಾ ಪ್ರೆಸ್).
[2] ತತ ಆಹೂಯ ಸೋತಥ್ಯಂ ದದಾವತ್ರಿರ್ಯಶಸ್ವಿನೀಮ್| (ಗೀತಾ ಪ್ರೆಸ್).
[3] There are six hundred thousand lakes. (Bibek Debroy)
[4] ಮುಂಚ ಭಾರ್ಯಾಮುತಥ್ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಹೃತವಾನಸಿ| ಇತಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಸೋಽಥ ತಂ ವರುಣೋಽಬ್ರವೀತ್|| (ಗೀತಾ ಪ್ರೆಸ್).