ಆದಿ ಪರ್ವ: ಸಂಭವ ಪರ್ವ
೯೫
ಚಿತ್ರಾಂಗದ
ಶಂತನು-ಸತ್ಯವತಿಯರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಂಗದ-ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯರ ಜನನ, ಶಂತನವಿನ ಮರಣ, ಚಿತ್ರಾಂಗದನ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ (೧-೫). ತನ್ನದೇ ಹೆಸರಿನ ಗಂಧರ್ವನೊಡನೆ ಹೋರಾಡಿ ಚಿತ್ರಾಂಗದನ ಅಕಾಲ ಮರಣ (೬-೧೦). ಬಾಲಕ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನಿಗೆ ಪಟ್ಟ (೧೧-೧೪).
01095001 ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ|
01095001a ತತೋ ವಿವಾಹೇ ನಿರ್ವೃತ್ತೇ ಸ ರಾಜಾ ಶಂತನುರ್ನೃಪಃ|
01095001c ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ರೂಪಸಂಪನ್ನಾಂ ಸ್ವಗೃಹೇ ಸಂನ್ಯವೇಶಯತ್||
ವೈಶಂಪಾಯನನು ಹೇಳಿದನು: “ವಿವಾಹಕಾರ್ಯಗಳು ಮುಗಿದ ನಂತರ ನೃಪ ಶಂತನು ರಾಜನು ಆ ರೂಪಸಂಪನ್ನ ಕನ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿ ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸತೊಡಗಿದನು.
01095002a ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಧೀಮಾನ್ಸತ್ಯವತ್ಯಾಮಜಾಯತ|
01095002c ವೀರಶ್ಚಿತ್ರಾಂಗದೋ ನಾಮ ವೀರ್ಯೇಣ ಮನುಜಾನತಿ||
ಶಂತನುವಿಗೆ ಸತ್ಯವತಿಯು ವೀರತೆಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಮೀರಿದ ಚಿತ್ರಾಂಗದ ಎನ್ನುವ ಧೀಮಂತ ವೀರ ಪುತ್ರನಿಗೆ ಜನ್ಮವಿತ್ತಳು.
01095003a ಅಥಾಪರಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸತ್ಯವತ್ಯಾಂ ಪುನಃ ಪ್ರಭುಃ|
01095003c ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯಂ ರಾಜಾನಂ ಜನಯಾಮಾಸ ವೀರ್ಯವಾನ್||
ನಂತರ ಪುನಃ ಆ ಮಹೇಷ್ವಾಸ ಪ್ರಭುವು ಸತ್ಯವತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನೆನ್ನುವ ವೀರ್ಯವಂತ ರಾಜಪುತ್ರನನ್ನು ಪಡೆದನು.
01095004a ಅಪ್ರಾಪ್ತವತಿ ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಯೌವನಂ ಭರತರ್ಷಭ|
01095004c ಸ ರಾಜಾ ಶಂತನುರ್ಧೀಮಾನ್ಕಾಲಧರ್ಮಮುಪೇಯಿವಾನ್||
ಭರತರ್ಷಭ! ಅವರು ಯೌವನವನ್ನು ಹೊಂದುವುದರೊಳಗೇ ಆ ಧೀಮಾನ್ ರಾಜ ಶಂತನುವು ಕಾಲಧರ್ಮಕ್ಕೊಳಗಾದನು.
01095005a ಸ್ವರ್ಗತೇ ಶಂತನೌ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚಿತ್ರಾಂಗದಮರಿಂದಮಂ|
01095005c ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ವೈ ರಾಜ್ಯೇ ಸತ್ಯವತ್ಯಾ ಮತೇ ಸ್ಥಿತಃ||
ಶಂತನುವು ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿಯಾದ ನಂತರ ಭೀಷ್ಮನು, ಸತ್ಯವತಿಯ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ, ಅರಿಂದಮ ಚಿತ್ರಾಂಗದನನ್ನು ರಾಜಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿದನು.
01095006a ಸ ತು ಚಿತ್ರಾಂಗದಃ ಶೌರ್ಯಾತ್ಸರ್ವಾಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್|
01095006c ಮನುಷ್ಯಂ ನ ಹಿ ಮೇನೇ ಸ ಕಂ ಚಿತ್ಸದೃಶಮಾತ್ಮನಃ||
ಚಿತ್ರಾಂಗದನಾದರೂ ತನ್ನ ಶೌರ್ಯದಿಂದ ಪೃಥ್ವಿಯ ಸರ್ವ ಪಾರ್ಥಿವರನ್ನೂ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸದೃಶ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲವೇನೋ ಎನ್ನುವಂತೆ ಗೆದ್ದನು.
01095007a ತಂ ಕ್ಷಿಪಂತಂ ಸುರಾಂಶ್ಚೈವ ಮನುಷ್ಯಾನಸುರಾಂಸ್ತಥಾ|
01095007c ಗಂಧರ್ವರಾಜೋ ಬಲವಾಂಸ್ತುಲ್ಯನಾಮಾಭ್ಯಯಾತ್ತದಾ|
01095007e ತೇನಾಸ್ಯ ಸುಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಬಭೂವ ಹ||
01095008a ತಯೋರ್ಬಲವತೋಸ್ತತ್ರ ಗಂಧರ್ವಕುರುಮುಖ್ಯಯೋಃ|
01095008c ನದ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ಹಿರಣ್ವತ್ಯಾಃ ಸಮಾಸ್ತಿಸ್ರೋಽಭವದ್ರಣಃ||
ಈ ರೀತಿ ಅವನು ಎಲ್ಲ ಸುರರು, ಮನುಷ್ಯರು, ಅಸುರರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಗೆದ್ದಾಗ, ಅದೇ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದ, ಬಲವಂತ ಗಂಧರ್ವರಾಜನು ಅವನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು. ಅವರೀರ್ವರ ಮಧ್ಯೆ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಯುದ್ಧವೇ ನಡೆಯಿತು. ಆ ಬಲವಂತ ಗಂಧರ್ವ-ಕುರುಮುಖ್ಯರ ನಡುವೆ ಹಿರಣ್ವತೀ ನದೀತೀರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯಿತು.
01095009a ತಸ್ಮಿನ್ವಿಮರ್ದೇ ತುಮುಲೇ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಸಮಾಕುಲೇ|
01095009c ಮಾಯಾಧಿಕೋಽವಧೀದ್ವೀರಂ ಗಂಧರ್ವಃ ಕುರುಸತ್ತಮಂ||
ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಘೋರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮಾಯೆಯ ವೀರ ಗಂಧರ್ವನು ಕುರುಸತ್ತಮನನ್ನು ವಧಿಸಿದನು.
01095010a ಚಿತ್ರಾಂಗದಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಿಚಿತ್ರಶರಕಾರ್ಮುಕಂ|
01095010c ಅಂತಾಯ ಕೃತ್ವಾ ಗಂಧರ್ವೋ ದಿವಮಾಚಕ್ರಮೇ ತತಃ||
ವಿಚಿತ್ರ ಶರಕಾರ್ಮುಕ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿತ್ರಾಂಗದನನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ ಗಂಧರ್ವನು ದೇವಲೋಕವನ್ನು ಸೇರಿದನು.
01095011a ತಸ್ಮಿನ್ನೃಪತಿಶಾರ್ದೂಲೇ ನಿಹತೇ ಭೂರಿವರ್ಚಸಿ|
01095011c ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ರಾಜನ್ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣ್ಯಕಾರಯತ್||
ರಾಜನ್! ಆ ಭೂರಿವರ್ಚಸ ನೃಪತಿಶಾರ್ದೂಲನು ತೀರಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಬೀಷ್ಮ ಶಾಂತನವನು ಅವನ ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದನು.
01095012a ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯಂ ಚ ತದಾ ಬಾಲಮಪ್ರಾಪ್ತಯೌವನಂ|
01095012c ಕುರುರಾಜ್ಯೇ ಮಹಾಬಾಹುರಭ್ಯಷಿಂಚದನಂತರಂ||
ಆ ಮಹಾಬಾಹುವು ಇನ್ನೂ ಯೌವನವನ್ನು ಪಡೆಯದಿದ್ದ ಬಾಲಕ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನನ್ನು ಕುರುರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಅಭಿಷೇಕಿಸಿದನು.
01095013a ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯಸ್ತು ತದಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಚನೇ ಸ್ಥಿತಃ|
01095013c ಅನ್ವಶಾಸನ್ಮಹಾರಾಜ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ಪದಂ||
ಮಹಾರಾಜ! ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನಾದರೂ ಭೀಷ್ಮನ ವಚನವನ್ನು ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಾ ತನ್ನ ಪಿತ-ಪಿತಾಮಹರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳಿದನು.
01095014a ಸ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕುಶಲೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ನೃಪಃ|
01095014c ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮೇಣ ಸ ಚೈನಂ ಪ್ರತ್ಯಪಾಲಯತ್||
ಆ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕುಶಲ ನೃಪನು ಭೀಷ್ಮ ಶಾಂತನವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾ ಧರ್ಮದಿಂದ ರಾಜ್ಯವಾಳಿದನು.”
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತೇ ಆದಿಪರ್ವಣಿ ಸಂಭವಪರ್ವಣಿ ಚಿತ್ರಾಂಗದೋಪಾಖ್ಯಾನೇ ಪಂಚನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯ:||
ಇದು ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಿಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಭವ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಚಿಂತ್ರಾಂಗದೋಪಾಖ್ಯಾನ ವಿಷಯಕ ತೊಂಭತ್ತೈದನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವು.
